Sınır Dışı Etme Kararına İtiraz ve Yasal Başvuru Yolları

Giriş

Göç hareketlerinin yoğunlaşmasıyla beraber ülkeler, yabancılar hakkında sınır dışı etme kararlarını daha sık vermektedir.

Ancak bu karar, bireyin yaşamını derinden etkileyen ve temel haklarla doğrudan bağlantılı olan idari bir işlemdir.

Bu yüzden sınır dışı etme süreci hem idare hukuku hem de insan hakları hukuku açısından dikkatle incelenmelidir.

Sınır Dışı Etme Kararının Alınması

Sınır dışı etme kararı, kanunda belirtilen şartların oluşması durumunda merkezî idarenin talimatıyla veya doğrudan il idareleri tarafından verilebilir.

Karar, gerekçeleriyle birlikte ilgili kişiye veya yasal temsilcisine yazılı olarak bildirilir.

Bu karara itiraz etmek isteyen birey, tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde idare mahkemesine başvurabilir.

Mahkemeye yapılan itirazlar on beş gün içinde sonuçlandırılır ve verilen karar kesin olarak hüküm ifade eder.

Yargılamanın Etkisi ve Uygulamadaki Sorunlar

Hukuken, dava açma süresi boyunca ve dava sonuçlanana kadar sınır dışı kararı uygulanamaz.

Ancak pratikte, geri gönderme merkezlerinde kişilere “Gönüllü Geri Dönüş Formu” imzalatıldığı görülmektedir.

Bu belge imzalandığı takdirde, dava süreci beklemeksizin sınır dışı işlemi gerçekleştirilebilmektedir.

Bu nedenle kişilere sunulan belgelerin içeriğinin tam olarak anlaşılması büyük önem taşımaktadır.

İdari Gözetim Kararı

Sınır dışı etme süreci devam ederken, yabancılar geri gönderme merkezlerinde idari gözetim altında tutulabilir.

Özellikle şu durumlarda idari gözetim kararı alınabilir:

• Kaçma veya kaybolma riski taşıyanlar,

• Ülkeye giriş veya çıkış kurallarını ihlal edenler,

• Sahte veya geçersiz belge kullananlar,

• Çıkış süresine uymayanlar,

• Kamu düzeni, güvenliği veya sağlığı açısından risk oluşturanlar.

Yakalanan kişi, en geç 48 saat içinde geri gönderme merkezine nakledilir.

Buradaki idari gözetim süresi en fazla 6 aydır ve işbirliği yapılmaması durumunda 6 ay daha uzatılabilir.

İdari Gözetim Kararına Karşı Haklar

İdari gözetim kararına maruz kalan kişiler, sulh ceza hâkimliğine itirazda bulunabilir.

Sulh ceza hâkiminin verdiği karar kesindir.

Ancak gözetim süresi devam ettiği müddetçe yabancı veya avukatı yeniden başvuruda bulunma hakkına sahiptir.

Temel Haklar

Sınır dışı etme sürecinde bireyler, ulusal mevzuat ve uluslararası antlaşmalarla korunan temel haklardan faydalanabilirler.

Bu haklar şunları içerir:

• Bilgilendirilme hakkı

• Avukat desteği alma hakkı

• Tıbbi yardım alma hakkı

• Aile fertlerini veya üçüncü kişileri haberdar etme hakkı

• Ziyaretçi kabul etme hakkı

• Mahkemeye başvurma hakkı

• Tazminat talep etme hakkı

Sonuç

Sınır dışı etme kararları, yalnızca idari bir işlem olmanın ötesinde; bireyin yaşamını, güvenliğini ve insan onurunu doğrudan etkileyen ciddi bir karardır.

Bu nedenle, hem idarenin işlemleri hem de yargısal denetim mekanizmaları özenle işletilmelidir.

Ayrıca, bireylerin haklarını bilmesi ve bilinçli hareket etmesi, hukuki güvencelerden tam olarak yararlanabilmeleri için hayati önem taşımaktadır.